เกาะกลาง กระบี่: ตามรอยชีวิตชาวประมงพื้นบ้าน และเสน่ห์ผ้าบาติกแห่งคลองประสงค์

ชุมชนบ้านเกาะกลาง จังหวัดกระบี่ หรือที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลคลองประสงค์ ถือเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีวิถีชีวิตอันเป็นเอกลักษณ์และสืบทอดมายาวนานหลายชั่วอายุคน ด้วยทำเลที่ตั้งอยู่ริมทะเลล้อมรอบไปด้วยน้ำ วิถีชีวิตของชาวบ้านจึงผูกพันอยู่กับการหาเลี้ยงชีพจากท้องทะเลเป็นหลัก ทำให้พื้นที่แห่งนี้ไม่สามารถทำการเกษตรหรือทำสวนได้เหมือนพื้นที่บนบก [01:35]

หัวใจของชุมชน: การประมงพื้นบ้าน

การประมงคืออาชีพหลักและเป็นมรดกที่สืบทอดกันมานานกว่าร้อยปี [06:36] ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวประมงพื้นบ้าน ที่ต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจในธรรมชาติและวงจรน้ำขึ้นน้ำลงในการหาเลี้ยงชีพ

เครื่องมือและสัตว์น้ำ: การทำประมงที่นี่มีหลายรูปแบบ รวมถึงการวางอวนกุ้ง [06:59] ซึ่งจากการสอบถามพบว่า แม้จะเป็นอวนกุ้ง แต่ก็สามารถติดสัตว์น้ำได้หลายชนิด [08:02]
การซักหอย: อีกหนึ่งกิจกรรมสำคัญคือการหาหอย หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า "ซักหอย" [01:58] ซึ่งกิจกรรมนี้จะทำได้ก็ต่อเมื่อ "น้ำแห้ง" หรือน้ำทะเลลดลงจนเห็นพื้นดินเป็นบริเวณกว้างเท่านั้น [02:04] ช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับการซักหอยมักจะเป็นช่วงเช้ามืดหรือประมาณ 8 โมงเช้า [02:17]
การจำหน่ายและความมั่นคง: ผลผลิตที่ได้จากการประมงจะถูกนำไปขายให้กับแม่ค้าคนกลางในหมู่บ้าน [07:23] เพื่อนำไปจำหน่ายยังตลาดในเมืองต่อไป แม้จะทำประมงทุกวัน [06:59] แต่รายได้ก็ไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับโชคในแต่ละวัน บางวันก็ได้มาก บางวันก็อาจจะไม่ได้เลยแม้แต่บาทเดียว [07:37] สะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายในอาชีพที่ต้องพึ่งพาธรรมชาติอย่างแท้จริง

เสน่ห์แห่งงานหัตถศิลป์: ผ้าบาติกและผลิตภัณฑ์ใบจาก

นอกจากอาชีพประมงแล้ว ชุมชนเกาะกลางยังเป็นที่รู้จักในด้านงานหัตถกรรมที่สร้างสรรค์และสวยงาม ซึ่งเป็นอีกช่องทางในการสร้างรายได้เสริมและอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น:

ผ้าบาติก (Batik): งานผ้าปาเต๊ะหรือผ้าบาติกเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายในชุมชน นักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชมกระบวนการทำได้ที่ศูนย์หัตถกรรมบาติก [03:47] การทำผ้าบาติกจะเริ่มจากการวาดลวดลายและลงสี [05:04] โดยใช้เวลาทำแตกต่างกันไป ตั้งแต่ไม่นานสำหรับชิ้นเล็ก ๆ ไปจนถึง 4-5 วันสำหรับชิ้นงานใหญ่และละเอียด [05:24] ราคาจำหน่ายเริ่มต้นที่ประมาณ 50 บาทสำหรับชิ้นเล็ก ๆ และชิ้นที่ใส่กรอบใหญ่ขึ้นจะมีราคาประมาณ 150-200 บาท [05:36]
ผลิตภัณฑ์จากใบจาก: ชาวบ้านยังมีการนำใบจากมาใช้ประโยชน์และแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ [02:28]

เกาะกลางในมุมมองของการท่องเที่ยว

ปัจจุบัน ชุมชนบ้านเกาะกลางก็มีการผสมผสานวิถีชีวิตดั้งเดิมเข้ากับการท่องเที่ยว [02:44] มีการกล่าวถึงที่พักและโรงแรมที่เข้าถึงได้ไม่ยาก นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางมาเยี่ยมชมและสัมผัสวิถีชีวิตชาวเล พร้อมเรียนรู้การทำหัตถกรรมต่างๆ ได้อย่างใกล้ชิด [02:48]

ชุมชนบ้านเกาะกลาง จังหวัดกระบี่ จึงเป็นตัวอย่างของชุมชนริมทะเลที่ยังคงรักษาอัตลักษณ์ดั้งเดิมและภูมิปัญญาท้องถิ่นไว้ได้อย่างเหนียวแน่น ทั้งอาชีพประมงที่สืบทอดมานานนับศตวรรษ และงานหัตถศิลป์ที่โดดเด่นอย่างผ้าบาติก มอบประสบการณ์ที่ล้ำค่าแก่ผู้ที่มาเยือนให้ได้เห็นถึงความเรียบง่ายและคุณค่าของชีวิตชาวเลอย่างแท้จริง

ที่มา: วิถีชีวิตชุมชนบ้านเกาะกลาง จังหวัดกระบี่